Wie is er aan de spreekbeurt?

01 Jun 2021

Op je beurt wachten
Gesprekken volgen bepaalde regels: Tijdens een gesprek is het belangrijk dat je iemand laat uitpraten. Je mag eigenlijk pas beginnen met praten als de ander gestopt is. Volwassenen kunnen dit goed en heel erg snel aanvoelen. De luisteraar in een gesprek probeert te voorspellen wanneer de spreker klaar is met praten om zo snel mogelijk te kunnen reageren. Dit ‘netjes je beurt afwachten’ in een gesprek wordt ook wel ‘turn-taking’ genoemd. Maar hoe leer je dat eigenlijk? En kunnen kinderen dit ook al? 

Gespreksbeurten voorspellen
In dit onderzoek keken we naar twee manieren waarvan we weten dat volwassenen ze gebruiken om te voorspellen wanneer het iemands beurt is in een gesprek. Dat deden we door een zin niet af te maken (‘syntactisch incompleet’) of door de zin een gek ritme te geven (‘prosodisch incompleet’). We vroegen aan volwassenen en kinderen om te kijken en luisteren naar een gesprek tussen twee knuffels. In dat gesprek zat dus soms een zin die niet klopte. 

Terwijl de zinnen afgespeeld werden, werden ook de oogbewegingen van de deelnemers gemeten met een speciale camera. Hiermee konden we zien of iemand alvast naar een van de twee knuffels ging kijken als het ‘de beurt’ van die knuffel was om te gaan praten. We deden dit bij zowel Engelstalige als Nederlandstalige volwassenen en kinderen van 2,5 jaar oud. 

Structuur van de zin
Uit de resultaten bleek dat kinderen van 2,5 jaar, net als volwassenen, gespreksbeurten voorspellen. Verrassend genoeg leken kinderen erg op volwassenen in hoe zij dit deden! Zowel kinderen als volwassenen gebruikten de structuur én het ritme van een zin om te bepalen wanneer de beurt naar de andere knuffel ging. 

Read more?

Lammertink, I., Casillas, M., Benders, T., Post, B., & Fikkert, P. (2015). Dutch and English toddlers’ use of linguistic cues in predicting upcoming turn transitions. Frontiers  in Psychology, 6(495), 10-3389.