Hebben tweetaligen cognitief voordeel?

14 okt 2024

Meertaligheid in positief licht
Waar vroeger werd gedacht dat het een nadeel was om met meerdere talen op te groeien, omdat je bijvoorbeeld geen van de talen goed zou leren beheersen, denkt men hier tegenwoordig gelukkig heel anders over. En terecht! We weten inmiddels dat kinderen heel gemakkelijk meerdere talen kunnen leren. Onderzoek laat zelfs zien dat meertaligheid op sommige gebieden een voordeel kan zijn.

Cognitieve flexibiliteit
Als je tweetalig bent, spreek je vaak de ene taal tegen de ene persoon en de andere taal tegen een ander. Je moet vaak wisselen tussen de talen. Dit kost het brein veel cognitieve controle, omdat tweetaligen de taal die ze níet gebruiken continu moeten onderdrukken. Daarom lijken zij ook op andere cognitieve gebieden flexibeler te zijn, en zien we dat zij beter zijn in sommige gedragstaken dan eentaligen.

Tegenstrijdige resultaten
Het probleem is echter dat sommige onderzoekers dit voordeel/verschil tussen een- en tweetaligen wél vinden, en anderen niet. Waar komt dit door?  Mogelijk ligt het aan de taak die wordt gebruikt in een onderzoek. Onderzoekers kiezen namelijk niet allemaal dezelfde taak: sommige taken zijn moeilijker dan de anderen. 

Moeilijke en makkelijke opdrachten
Bij een makkelijke taak werkt het eentalige brein mogelijk nét wat harder dan het tweetalige brein, waardoor een- en tweetaligen hetzelfde resultaat behalen. Als de taak moeilijker wordt, kan het eentalige brein niet meer tot hetzelfde resultaat komen door wat meer zijn best te doen, en ontstaan er verschillen tussen één- en tweetaligen.

Resultaten afhankelijk van moeilijkheid opdracht
Wanneer wij tweetaligen onderzochten die verschilden in hoeveel ervaring ze hadden met hun tweede taal, ondersteunen onze resultaten deze verklaring gedeeltelijk. De discussie is nog niet besloten, maar het lijkt er inderdaad op dat tweetaligen een cognitief voordeel hebben. Al hangt het af van de moeilijkheidsgraad van de taak die wordt gebruikt in een onderzoek, of we dit verschil kunnen waarnemen!